Son birkaç haftadır kanlı ishal vakalarında artış gözlemleniyor. Özellikle İstanbul’da yoğun olarak kanlı ishal nedeniyle hastaneye başvurular artıyor. Normal ishal salgınlarına göre çok daha kısa sürede yüksek sıvı kaybına yol açarak ciddi tablolara neden olabildiğinden vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması önem taşıyor. Salgının en önemli sebeplerinin temizliğinden emin olunmayan gıdaların tüketilmesi, dışarıdan yiyecek- içecek sipariş ederken bilinçsiz tercihler yapılması ve bu gıdaların ulaşımında geçen süre ile taşıma- saklama hijyenine dikkat edilmemesi olabileceğini belirten Memorial Bahçelievler Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Aslan Çelebi, kanlı ishal tedavisi ve korunma önerileri ile ilgili bilgi verdi.
Tansiyon düşüklüğü, hipovolemik şok ya da böbrek fonksiyonlarının bozulmasına yol açabiliyor
Son 15 gündür yaygın olarak kanlı, mukuslu, ateşle seyreden ve erişkinlerde kısa süre içerisinde ani tansiyon düşüklüğüne ve aşırı sıvı kaybına yol açan ishaller görülmektedir. Daha önce normal yaz ishallerinde hastalarımıza dikkat etmelerini, bu durumun yiyeceklerden kaynaklanabileceğini ve birkaç gün evde dinlenmeyle geçmezse hastaneye başvurulabileceğini söylemekteydik. Ancak yeni görülen ishal vakaları erişkinlerde çok kısa sürede sıvı kaybına yol açarak ciddi hale gelebilmektedir. Bu nedenle kısa süre içerisinde hastaneye başvurulması önem taşımaktadır.
Son günlerde karşılaşılan bu ishaller, geçmişte her zaman olduğu gibi tedavi edilmese de kendi kendine geçen ishal vakaları gibi değildir. Antibiyotik ya da kaybedilen sıvı kaybının yerine konduğu bir medikal müdahale yapılmadığı takdirde, geçmeden günlerce devam etmektedir. Sıvı kaybı devam ederse; tansiyon düşüklüğü, hücre ve dokuların normal metabolizmasının bozulduğu hipovolemik şok ya da böbrek fonksiyonlarının bozulması gibi daha ağır tablolarla hastaneye başvurular olmaktadır.
Sıcak hava ve hijyenik olmayan gıda tüketimi etkili olabilir
Son günlerde artan kanlı ishal salgınının sebebi henüz bilinmemektedir. Ancak hava sıcaklığı ve pandemi ile birlikte dışarıdan yeme içme faaliyetlerinin artmasının bunda etken olduğu düşünülmektedir.
Aşıyla ya da koronavirüsle ilgili değil, bakteri kaynaklı
Pandemi nedeniyle ishal hastaları en sık koronavirüs ya da aşı kaynaklı olabileceği endişesiyle hastanelere başvurmaktadır ancak aşı ile herhangi bir ilgisi şu ana kadar olan çalışmalarda gösterilmemiştir. Bununla birlikte kanlı ishal virüs kaynaklı değil, bakteriyel bir durumdur. Yani koronavirüs ile de ilgisi yoktur.
Antibiyotik ve serum tedavisi gerekebiliyor
Hastalar hastaneye başvurduğunda ilk aşamada hastaya gaita ve kan tetkikleri yapılmaktadır. Bazı hastalarda antibiyotik tedavisine başlanır. Sıvı kaybı çok olan hastalara serum tedavisi verilir.
Salgından korunmak bu önerileri dikkate alın!
Hijyen kurallarına çok dikkat edilmelidir. Çünkü ishal fekal (dışkı) ve oral (ağız) yolla bulaşan hastalıktır. Eğer mümkünse mutlaka klozet, lavabo ayrımı çok önemlidir. Mümkün değil ise her kullanım sonrası lavabo ve klozetler çamaşır suyu ile temizlenmelidir.
Havlular diğer ev sakinlerinden kesinlikle ayrı tutulmalıdır ya da mümkünse tek kullanımlık havlu kullanımına geçilmelidir.
Eğer ishal var ise mutlaka bir an önce hastaneye başvurulmalıdır.
Beslenme planında haşlama patates, muz gibi gıdalara çok aşırıya kaçmamak kaydıyla ağırlık verilebilir.
Dışarıdan yemek yerken çok dikkatli olunmalıdır. Hijyen açısından güvenilir yerlerden yemek yenmesi önem taşımaktadır.
İçilen sulara dikkat edilmelidir. Dışarıdan alınan sularda mutlaka kalitesine güvenilen, ağzı kapalı sular tercih edilmelidir.
Dışarıda içilen içeceklerde buz kullanılmamalıdır. Çünkü bazı restoranlarda buzlar çeşme suları ile hazırlanabilmektedir. Bunlar ishal gibi çeşitli bakteriyel salgınların daha da yayılmasında etkili olmaktadır.